GRA MIEJSKA „Śladem bohaterów #Cieszyn1918” – podsumowanie
W piątek 26 X 2018 roku Cieszyn i jego mieszkańcy zatrzymali się w biegu dnia codziennego, przeniesieni do odległych zdarzeń, jakie rozegrały się w mieście nad Olzą blisko przed wiekiem. Wszystko za sprawą gry miejskiej „Śladem bohaterów #Cieszyn1918”, która, w stulecie doniosłych wydarzeń z przełomu października i listopada 1918 roku, przypomniała Cieszyniakom chwalebne epizody ich lokalnej historii, będące ich wkładem w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Jakie?
W nocy z 31 października na 1 listopada dzięki odwadze i determinacji niewielkiej grupy polskich patriotów w miejscowym garnizonie dokonano przewrotu wojskowego, opanowując kluczowe punkty miasta i oddając pełnie władzy cywilnej utworzonej przed kilkunastu dniami Radzie Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. De facto równało się to z włączeniem stolicy Śląska Cieszyńskiego do odradzającego się państwa polskiego. Wydarzenia te poprzedziła seria nie mniej ważnych zdarzeń na czele z wielkim wiecem ludności polskiej, na którym w obliczu 40 tys. cieszyńskich Polaków Rada (RNKC) przedstawiła i przyjęła rezolucję proklamującą przynależność Śląska Cieszyńskiego do „wolnej, niepodległej, zjednoczonej Polski"; przysięgą miejscowych wójtów oraz zorganizowaniem ochotniczych straży obywatelskich, które następnie zmieniły się w milicje, wspierające budowanie nowej – polskiej władzy w regionie.
Wydarzenia sprzed wieku, a więc spisek Ślązaków cieszyńskich przeciw Austrii oraz jego przyczyny – radykalizowanie się poglądów elit i nastrojów szerokich mas miejscowego społeczeństwa było tematem gry miejskiej zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie oraz Macierz Ziemi Cieszyńskiej. Gra, chociaż skupiała się na ostatnich dniach października 1918 roku, wśród swoich założeń miała przypomnieć fakt, iż polskość nie zbudziła się na Śląsku w 1918 roku, ale budowana była małymi krokami, przez dziesiątki, często anonimowych dziś bohaterów, w warunkach, które były częstokroć o wiele trudniejsze niż w centralnej Polsce.
Jarosław Jot Drużycki jako Karol Kiebel-Kobarski - gra miejska „Śladem bohaterów #Cieszyn1918” |
Tym razem gra skierowana była do grup młodzieży, tworzących reprezentacje poszczególnych cieszyńskich szkół średnich, a jej celem było kształtowanie wśród młodego pokolenia Cieszyniaków pamięci o lokalnych bohaterach oraz postaw nowoczesnego patriotyzmu.
Właściwy dla ducha epoki klimat zapewniały grze takie elementy jak: mapy Cieszyna z 1909 roku, jakimi posługiwali się uczestnicy, którzy musieli odnaleźć m.in. takie ulice jak: Muntzgasse, Kronprinzessin Stephaniestraße, Bobreckergasse itd., wszystko po to by dotrzeć do kolejnych postaci historycznych, w które za sprawą strojów i rekwizytów z epoki, wcielali się wolontariusze, wiernie odtwarzający role postaci historycznych (m.in. na podstawie zapisków pamiętnikarskich itp.) zaangażowanych w przewrót wojskowy i polityczny.
Wśród postaci, które na swojej drodze spotkali uczestnicy gry byli: Bernard Adamecki (wówczas jeszcze student – w tej roli Wojciech Święs); drukarz i twórca samoobrony/bojówki polskiej Karol Kiebel-Kobarski (Jarosław Jot Drużycki); oficer Legionów, nauczyciel, a później sekretarz RNKC i zwierzchnik straży obywatelskich – Feliks Hajduk (Stefan Król); jeden z kierowników Kasy Oszczędności i Zaliczek oraz szef tajnej placówki Ligi Narodowej – Ignacy Domagalski (Bronisław Brudny); inicjatorka powstania Rady Narodowej, „wielka buntowniczka” – Zofia Kirkor-Kiedroniowa (Agata Majewska); twórca planu zamachu wojskowego w cieszyńskim garnizonie – Ludwik Skrzypek (Szymon Pilch); członkowie Rady Narodowej – frakcji katolickiej Maria Sojkowa (Marta Kawulok) oraz socjalistycznej w osobie Tadeusza Regera (Władysław Żagan); kluczowi członkowie wojskowego sprzysiężenia – Franciszek Barteczek (Stanisław Białecki); Jerzy Szczurek (Krzysztof Fober) oraz Gustaw Morcinek (Sebastian Kukuczka) i Klemens Matusiak (Wojciech Grajewski), oczekujący niecierpliwie na zebraniu oficerskim w Domu Narodowym informacji o możliwości rozpoczęciu przewrotu.
Gra łączyła elementy edukacyjne i przygodowe. Jej uczestnicy wcielając się w członków tajnego sprzysiężenia młodzieży, kosztującej na co dzień smaku rywalizacji polsko-niemieckiej, w sporach i starciach ulicznych, jako ochotnicy zaangażują się w konspirację i przygotowania do przewrotu wojskowego. W czasie gry czekają ich m.in. zadania sprawnościowe, ale również takie, które wymagają wiedzy ogólnej oraz regionalnej, dotyczących świata sprzed wieku.
Odwiedzając owych dwanaście postaci i współpracując z nimi, wykonując polecone zadania, a także wykazując się własną wiedzą i umiejętnościami praktycznymi, uczestnicy mogli zakosztować smaku wydarzeń z pocz. XX wieku i atmosferę epoki, poznając z bliska wydarzenia poprzedzające przewrót wojskowy w Cieszynie i wyzwolenie Śląska Cieszyńskiego spod rządów habsburskich.
Gra była bardzo wymagająca. Jej ukończenie wymagało niemal trzech godzin zaangażowania.
Zarówno starty grup, jak i finał gry odbywał się w Domu Narodowym, dawnym Domu Polskim, będącym oazą polskości w zasadniczo niemieckojęzycznym wówczas Cieszynie.
Tamże, tuż po 16.30 podsumowano wyniki zmagań, wręczając zwycięzcom atrakcyjne nagrody w postaci, m.in. odzieży patriotycznej, cennych publikacji historycznych i pamiątkowych medali, o łącznej wartości przekraczającej tysiąc złotych (dziękujemy przy tej okazji wszystkim sponorom, a szczególnie Starostwu Powiatowemu w Cieszynie i Bankowi Spółdzielczemu w Cieszynie!).
Udział wzięło dziewięć drużyn reprezentujących sześć cieszyńskich szkół średnich, łącznie przeszło czterdziestu uczestników. Wszyscy oni otrzymali upominki, a trzem najlepszym zespołom wręczono nagrody główne. Z najlepszym wynikiem ukończyły drużyny:
[I miejsce ex aequo] - I reprezentacja LO im. Antoniego
Osuchowskiego, w
składzie: Antoni Olszar, Sara Trzeciak, Joanna Gruba, Sara Gajewska, Aleksandra
Czaja;
[I
miejsce ex aequo]- Zespół „Piłsudski” z ZSEG im. Macierzy Szkolnej w
Cieszynie (Wiktoria
Skotnicka, Szymon Rogala, Klaudia Kwaśniak, Anna Kukuczka, Gabriela
Miodek)
[III miejsce]- drużyna „Surferek” ze Szkoły Organizacji i Zarządzania w Cieszynie, Justyna Janik, Kinga Banot, Julia Gucwa, Natalia Romejko, Klaudia Lubaszewska.
Zwycięzcom
serdecznie gratulujemy!
Wyniki zmagań – PUNKTACJA – „Śladem bohaterów #Cieszyn1918” |
||
Nr zespołu |
Nazwa / Szkoła |
Liczba punktów |
1. |
„Osuch 1” – I LO |
52 |
2. |
„Drużyna Kopera” – II LO |
39 |
3. |
„Groty” – ZSB |
39 |
4. |
„Osuch 2” – I LO |
49 |
5. |
„Langerowcy” – ZST |
47 |
6. |
„Dream Team” – ZSB |
48 |
7. |
„Drużyna Piłsudski” – ZSEG |
52 |
8. |
„Surferki” – SOIZ |
50,5 |
9. |
„Ekonomiści z klasą” – ZSEG |
40 |
Obrady „jury” gry |
W zgodnej opinii wielu uczestników i organizatorów gra „Śladem bohaterów #Cieszyn1918” zrealizowana została z sukcesem, łącząc elementy zabawy, rywalizacji i edukacji, a przede wszystkim promując pamięć o bohaterach historii naszego regionu. Pozostaje mieć nadzieję, że podobne inicjatywy będą kontynuowane, nawiązując do zrealizowanych z inicjatywy W. Grajewskiego gier z serii "Śladem bohaterów” (dotychczas odbyły się w Cieszynie ich cztery edycje: 1/ 1939-1945 2/ 1863 3/ 1914 4/ 1918; realizowane przez Książnicę Cieszyńską, a następnie Macierz; obecnie wespół z PTH O. Cieszyn).
Przy tej okazji pragniemy także złożyć serdeczne podziękowania pozostałym uczestnikom, jak i wolontariuszom oraz partnerom i sponsorom gry miejskiej „Śladem bohaterów #Cieszyn1918”.
W realizację gry zaangażowało się szereg instytucji, które m.in. udostępniły swoje podwoje na potrzeby gry, były wśród nich: Bank Spółdzielczy w Cieszynie, Cieszyński Ośrodek Kultury "Dom Narodowy", 3 Bros Hostel, Książnica Cieszyńska, Muzeum Drukarstwa, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka Filia w Cieszynie, Zamek Cieszyn oraz placówki szkolne: II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Cieszynie i Zespół Szkół im. Władysława Szybińskiego w Cieszynie i Pan Jerzy Wałga.
Wsparcie
sponsorskie otrzymano od: Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Starostwa
Powiatowego w Cieszynie, Książnicy Cieszyńskiej, Urzędu Miasta
Cieszyna i sklepu ultrapatriot.pl. Ponadto organizatorzy otrzymali
życzliwe wsparcie od Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Muzeum 4 Pułku
Strzelców Podhalańskich w Cieszynie i wielu osób prywatnych, m.in.: Krzysztofa
Fobera oraz Krzysztofa Neściora.
Dziękujemy także Szymonowi Pilch, którego firma eventowa koordynowała przygotowania gry i wsparła jej przebieg doświadczeniem aktorskim, tworząc m.in. wspaniałą (w opinii uczestników gry) kreację Zofii Kirkor-Kiedroniowej, graną przez uzdolnioną aktorkę młodego pokolenia - Agatę Majewską.
Gra zrealizowana została jako element cyklu akcji edukacyjnych Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Cieszynie, pt. „W poszukiwaniu korzeni. Ślązaków cieszyńskich drogi do Polski”, realizowanego dzięki dofinansowaniu ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.
Relacje prasowe:
https://wiadomosci.ox.pl/lekcja-historii-w-terenie,54359
http://zwrot.cz/2018/10/gra-miejska-sladem-bohaterow-cieszyn1918/
https://www.cieszy.pl/100-lat-temu-w-cieszynie-narodzila-sie-polska/?wpisy_post_submission=success
http://gazetacodzienna.pl/artykul/wydarzenia/gra-miejska-sladem-bohaterow-cieszyn1918
Fotorelacja Beaty Tyrny (zdjęcia pochodzą częściowo z archiwum Ox.pl):
I. Wprowadzenie „Dom Narodowy” (Rynek, Demelplatz 12)
II. U studenta Bernarda Adameckiego (Wojciech Święs).
Nowy budynek biblioteki Szersznika (ulica Mennicza 42, tj. Muntzgasse 42)
Z mapą, szukając drukarni polskiej Mitręgi...
Człowiek legenda – drukarz, twórca samoobrony/bojówki polskiej w Cieszynie
– Karol Kiebel-Kobarski (Jarosław Jot Drużycki)
III. U drukarza i twórcy samoobrony/bojówki polskiej Karola Kiebel-Kobarskiego (Jarosław Jot Drużycki). Drukarnia, Kronprinzessin Stephaniestraße (Muzeum Drukarstwa, ul. Arcyksiężnej Stefanii) 50
Z kolejnymi instrukcjami...
IV. U oficera Legionów Polskich, nauczyciela, a później sekretarza RNKC i zwierzchnika straży obywatelskich – Feliksa Hajduka (Stefan Król). C. K. Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego, Kaiserin Elisabethstraße/ul. Arcyksiężnej Elżbiety 14 (Dom Macierzy, ul. Stalmacha).
V. U jednego z kierowników Kasy Oszczędności i Zaliczek w Cieszynie oraz szefa tajnej placówki Ligi Narodowej – Ignacego Domagalskiego.
Kasa Oszczędności i Zaliczek w Cieszynie, Stiftgasse 4 (Bank Spółdzielczy, ul. Kraszewskiego).
VI. U inicjatorki powstania Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, „wielkiej buntowniczki” – Zofii Kirkor-Kiedroniowej (Agata Majewska). Redakcja „Dziennika Cieszyńskiego”, róg Tempelgasse i Deutschegasse 14 (3 Bros Hostel, róg Menniczej nr 14 i ul. Bożniczej)
VII. U twórcy planu zamachu wojskowego w cieszyńskim garnizonie – por. Ludwika Skrzypka (Szymon Pilch). Pracownia rusznikarza Alter Markt/Stary Targ 2 (Warsztat Jerzego Wałgi)
W drodze do Rady Narodowej na Górę Zamkową w Cieszynie
VIII. U członków Rady Narodowej: frakcji katolickiej – Maria Sojkowa (Marta Kawulok) oraz socjalistycznej – Tadeusz Reger (Władysław Żagan). Siedziba Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego na Zamku Habsburskim (Informacja Turystyczna, Zamek Cieszyn)
IX. Z misją w koszarach: U por. Franciszka Barteczki (Stanisław Białecki) – wtajemniczenie i podstawy przysposobienia wojskowego
X. Z misją w koszarach: U por. Jerzego Szczurka (Krzysztof Fober) – Strzelnica, podstawy obsługi broni palnej.
W drodze do Komendy Placu
XI. Kpr. Gustaw Morcinek – łączność Komendy Placu garnizonu w Cieszynie, ul. Kronprinz Rudolfsplatz/Placu Rudolfa 7b (Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika, plac Wolności).
XII. Na spotkaniu z por. Klemensem Matusiakiem, dowodzącym przewrotem wojskowym
– Dom Narodowy, Demelplatz/Rynek (COK „Dom Narodowy”)
Finał:
Wręczanie medali pamiątkowych i nagród
Zwycięskie drużyny
Pamiątkowe zdjęcie przed Domem Narodowym
Komentarze
Prześlij komentarz