Powracamy
do wydarzeń sprzed wieku! Już wkrótce wyruszamy śladem żołnierzy polskich –
obrońców Śląska Cieszyńskiego z roku 1919! 15 sierpnia 2020 roku, w dniu święta
Wojska Polskiego, w Skoczowie odbędzie się rajd upamiętniający bohaterów bitwy
pod Skoczowem, gdzie miało miejsce główne i decydujące starcie wojny czechosłowacko-polskiej o panowanie na Śląsku Cieszyńskim.
Wyprawa „Śladem bohaterów bitwy skoczowskiej”, tj. historyczny rajd terenowy, wyruszy 15 VIII 2020, tuż po godzinie 8:00 sprzed Szkoły Podstawowej nr 1 w Skoczowie (Ul. Mickiewicza 14). Liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy. Wycieczkę poprowadzą: Wojciech Grajewski (historyk-regionalista, prezes Polskim Towarzystwem Historycznym Oddział w Cieszynie) i Daniel Korbel (prawnik, historyk i publicysta, specjalizujący się w tematyce konfliktów zbrojnych, w tym wojny czechosłowacko-polskiej). WOBEC DOBRYCH PROGNOZ NIC NIE STOI NA PRZESZKODZIE W REALIZACJI WYPRAWY w pierwotnie zaplanowanym terminie (start odbędzie się 15 VIII, o g. 8:15).
Rajd poprzedzi publikacja wywiadów on-line z jednym z największych ekspertów w kwestii wojny czechosłowacko-polskiej roku 1919 Danielem Korbelem. Polecamy śledzić strony internetowe Fundacji Volens i PTH O. Cieszyn (kanał YouTube #Cieszynlove, a także fanpage Polskiego Towarzystwa Historycznego O. w Cieszynie, m.in. pod adresami: https://www.youtube.com/channel/UC0k-nvlKcSxF7kPHZnAT8ZA; https://www.facebook.com/PTHCieszyn).
W trakcie wyprawy przypomniane zostaną postacie oficerów, którzy zatrzymali czeską ofensywę na przedpolach Skoczowa, za co uhonorowani zostali najważniejszym polskim odznaczeniem wojskowym – Orderem Virtuti Militari. Wielu z nich za swoją ofiarną służbę Ojczyźnie zapłaciło najwyższą cenę. Na odcinku w Kisielowie polegli w walce: sierż. Mackiewicz Mieczysław, por. Wacław Klinke i por. Ferdynand Kotas, w Międzyświęciu – zmarły wkrótce potem z ran ppor. Paweł Probosz. Upamiętnieni zostaną także ich podkomendni oraz zasłużeni współtowarzysze walki, w tym m.in. oficerowie, którzy obronili Simoradz, tj.: Bolesław Mikołaj Jatelnicki, Emil Marcin Machalica, Ryszard Konopka, Marian Zajączek, czy Eugeniusz Godziejewski i Stanisław Skwarczyński, którzy kontratakiem odbili z rąk wroga ważne wzgórze nr 340 (na południowy-zachód od Skoczowa).
Wprowadzenie
Przed wiekiem decydowały się losy Cieszyna, Skoczowa,
Bielska i całego Śląska Cieszyńskiego. 23 stycznia 1919 na mieszkańców tego
przygranicznego regionu spadła nieoczekiwanie wieść... oto wybuchła wojna z Czechami! Przekazywano
sobie z ust do ust informacje, iż wojska czechosłowackie przekroczyły granicę,
by nie dopuścić do organizacji wyborów do polskiego parlamentu i zajmują
kolejne miejscowości... Pomimo desperackich starań nielicznego wojska i ochotników,
w ciągu kilku dni, upadają kolejno m.in.: Bogumin,
Karwina i Zebrzydowice. Wobec przewagi wroga garnizon w Cieszynie zostaje
ewakuowany. Po zajęciu tego miasta to znad Olzy w stronę Bielska rusza potężna
czechosłowacka machina wojenna. Nad Wisłę kieruje się łącznie kilkanaście
batalionów, tj. przeszło dziesięć tysięcy żołnierzy, w tym perfekcyjnie
wyposażone i wyszkolone czechosłowackie legie, przybyłe z Francji i Włoch.
Na wzgórzach okalających Skoczów oraz na linii rzeki
Wisły wojskom czechosłowackim stawić czoła musiała garstka (mniej niż trzy
tysiące) obrońców, wspartych ochotnikami z grona młodzieży i milicji śląskiej,
którzy też wznoszą prowizoryczne umocnienia. Obrońcy z niecierpliwością czekają
na upragnione posiłki wojskowe z kraju, które lada moment mają nadejść m.in. z Krakowa, Rzeszowa, Radomia, Częstochowy i Łodzi.
28 stycznia rozpoczyna się bitwa pod Skoczowem. Wokół miasta
zaciska się pierścień okrążenia! Walka ma potrwać 3-dni… Czy dużo słabsze siły
polskie Frontu Śląskiego zdołają zatrzymać pochód wojsk czechosłowackich na
Bielsko? Czy męstwo i determinacja żołnierzy i ochotników polskich są w stanie
zrównoważyć blisko 2-3 krotną przewagę liczebną wojsk wroga? Ilu obrońcom miasta
przyjdzie zginąć w obronie Ojczyzny, czy ich ofiara nie pójdzie na marne? Czy pamięć
o tych bohaterach nie zginie?
Oto niektóre pytania jakie stawiali sobie polscy mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego przed wiekiem. Jak wyglądała wojna z ich perspektywy? Jak postrzegali ją cywile, a jak wojskowi? Kto zapisał się chlubnymi kartami w tej historii? Co nowego wiemy dziś o przebiegu wydarzeń ze stycznia 1919 roku.
Kwestie te postarają się rozstrzygnąć uczestnicy spaceru z historykami, badającymi te zagadnienia.