Zmarł prof. Michał Heller

Zmarł prof. Michał Heller

14 XII 2017 roku zmarł profesor historii, zasłużony badacz dziejów na Śląsku Cieszyńskim, znawca życia i twórczości Zofii Kossak, historii harcerstwa, partii ludowych oraz ruchu oporu na Ziemi Cieszyńskiej. Długoletni członek Polskiego Towarzystwa Historycznego w Cieszynie. Pogrzeb odbędzie się w poniedziałek 18 XII 2017 r. o godzinie 11.00 w kościele w Brennej Leśnicy. Z powodu śmierci prof. Hellera pragniemy złożyć jego rodzinie już dziś wyrazy głębokiego współczucia. 

 





Sylwetka Prof. Michała Hellera

Syn Rudolfa i Heleny Hellerów. Urodził się 27 września 1942 w Brennej, już po aresztowaniu swego ojca, członka ruchu oporu. Nigdy go nie zobaczył, gdyż pół roku później Rudolf Heller zginął w egzekucji „pod Wałką”. Wychowany w trudnych warunkach materialnych, zdołał ukończyć szkołę średnią, a następnie studia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu (1966 r.).

Jego matka Helena, wdowa po Rudolfie do połowy lat 50. nie otrzymywała nawet symbolicznych świadczeń przysługujących jej po zmarłym mężu, członku ruchu oporu. Tak było do czasu, gdy interwencji w tej sprawie podjął się najmłodszy z rodzeństwa – Michał. Zbierając ślady działalności ojca podjął się odtworzenia jego okupacyjnej przeszłości. Jego zainteresowania uformowały się w kierunku poznania (i naukowego opracowania) tematu ruchu oporu na Śląsku Cieszyńskim, co zaowocowało obroną doktoratu na Wydziale Historyczno-Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (1974 r.).

Pracował jako urzędnik Inspektoratu Oświaty w Cieszynie (1966-1969), a następnie, zaś jako muzealnik w Muzeum w Cieszynie (ok. 1970), pracownik, a później kierownik Muzeum Zofii Kossak w Górkach Wielkich (1974- ok. 2000) oraz jako bibliotekarz w cieszyńskim Oddziale Biblioteki Śląskiej (1976-1981). Od roku 1973 był także pracownikiem akademickim, zatrudnionym jako wykładowca na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz jego filii w Cieszy­nie (1973- ok. 2002), a później – Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (2002- ok. 2014).

Jego zainteresowania naukowe oscylowały wokół historii politycznej Śląska w XIX i XX wieku, przede wszystkim zaś dziejów ruchu oporu na Śląsku Cieszyńskim, a ponadto historii harcerstwa na terenie Śląska Cieszyńskiego oraz śląskiej biografistyki związanej przede wszystkim z postacią pisarki – Zofią Kossak. Pracę habilitacyjną na temat: „Ruch Ludo­wy w Małopolsce Zachodniej i na Śląsku Cieszyńskim w latach 1890 do 1908” obronił na WSP w Opolu (została wydana drukiem w Katowicach, w 1988 r.). Jest autorem licznych prac i publikacji oraz wydawnictw naukowo-historycznych publikowanych, m.in. w „Zaraniu Śląskim”, „Sobótce”, „Watrze”, „Zwrocie” i „Pamiętniku Cieszyń­skim”.

Przez długie lata kariery naukowej nie ułatwiał Hellerowi stosunek do komunizmu i „Solidarności”, której był członkiem. Nobilitacją całości jego dokonań na polu naukowo-dydaktycznym było przyznanie mu w 1993 roku tytułu profesora Uniwersytetu Śląskiego. Heller działał także społecznie m.in. jako członek cieszyńskiego koła Polskiego Towarzystwa Historycznego, długoletni członek Zarządu OSP w Brennej Leśnicy oraz członek Towarzystwa Miłośników Brennej i Górek „Jodła”, dla którego opracował szersze tło historyczne funkcjonowania wsi Brenna od czasów najdawniejszych do współczesnych, a także szereg biogramów, zamieszczonych w publikacji: „Ludzie zasłużeni dla Brennej i Górek” wydanej w 1998 roku.


WG

Opracowano na podstawie notatki biograficznej autorów słownika biograficznego zasłużonych mieszkańców Brennej i Górek, a także w oparciu o informacje uzyskane od rodziny. Kto jest kim w województwie katowickim '93. Katowice 1994, s. 112; W zwierciadle ćwierćwiecza, pod red. Roberta Mrózka. Cieszyn 1995, s. 39; Ludzie zasłużeni dla Brennej i Górek / [zesp. red. Ignacy Buryan i in.]. Brenna – Górki, 1998, s. 155.

 

Bibliografia. Autorstwo:

Bucze Harcerskie, Cieszyn 2001

Harcerskie szkoły instruktorskie na Śląsku w ostatnim dziesięcioleciu II Rzeczypospolitej, Cieszyn 1998

Ludność polska Górnego Śląska 1848-1918 : zmiany pokoleniowe i edukacja, Bielsko-Biała 2012

Ruch ludowy w Małopolsce Zachodniej i na Śląsku Cieszyńskim : (1890-1908), Katowice, 1988

Ruch oporu na Śląsku Cieszyńskim w latach 1939-1945, Opole 1982

Ruch oporu na Śląsku Cieszyńskim w latach 1939-1945, (wyd. 2), Bielsko-Biała


Bibliografia. Współautorstwo:

Rosner Edmund, Wokół Zofii Kossak : zbiór szkiców i przyczynków, Cieszyn Górki Wielkie, 1995

Płazak Małgorzata, Muzeum Zofii Kossak w Górkach Wielkich, [Cieszyn, 1994]

Ludzie zasłużeni dla Brennej i Górek / [zesp. red. Ignacy Buryan i in.]. Brenna – Górki, 1998, s. 155.

 

Komentarze